دختری با روسری ای که چشمانش را پوشانده در حال دوختن لباسی با طرح نوشته «زنان افغانستان را آزاد کنید» شخصیت خیالی که نماد نقاشیهای اعتراضی این روزهای آتنا سلطانی نقاش جوان اهل افغانستان شده است.
آتنا نقاشی حرفهای را همزمان با ورود به دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه هرات آغاز کرد که خیلی زود سبک و خلاقیت منحصر به فردش او را به عنوان نقاش جوان میان دوستداران هنر نقاشی برجسته ساخت. به گفته آتنا٬ «از همان آغاز راه فهمیدم که هنر نقاشی نه فقط یک انتخاب، بلکه بخشی از وجود من است.»
آتنا سلطانی سمستر آخر دانشگاهاش را در دوره حاکمیت طالبان و پیش از فرمان ممنوعیت دختران از تحصیل به اتمام رساند.
او نیز مانند صدها هنرمند دیگر که حاکمیت طالبان و قوانین محدود کننده شان٬ آزادی عمل را از آنان گرفت٬ مجبور به مهاجرت به کشور آلمان شده است.
نقاشیهایش همه حاوی پیام های اعتراضی در برابر قوانین ضد انسانی طالبان٬ گروه حاکم در افغانستان است. او می گوید: «فعلاً بیشتر نقاشیهایم حالتی اعتراضی دارند که سبکی بین رئالیسم انتقادی و هنر مفهومی است. این آثار بازتابی از رنجها، مبارزات و امیدهای مردم هستند و پیامها معمولاً درباره دردهای جامعه، بهویژه مشکلات زنان، جنگ و سکوتهای ناخواستهاند.»
به باور آتنا نقاشیهایش بیانگر صداقت و عمق احساست درونی اوست و از دل واقعیتها و مشکلات روزمره مردم شکل میگیرد. او میگوید که تصاویر گاهی قوی تر از کلمه پیام را به مخاطبان میرسانند.
طالبان میانه خوبی با هنر ندارند و هر نوع تصویر از جسم جاندار را حرام میدانند چه رسد به نقاشیهای اعتراضی از دختران که بیانگر زندگی در رنج آنان زیر سایه محدودیتهای این گروه باشد.
آتنا سلطانی که دو سال پس از حاکمیت طالبان در هرات، ولایت غربی افغانستان زندگی کرده پرسیدم زندگی به عنوان نقاش زیر سایهی حاکمیت طالبان چگونه است؟ او در پاسخ چنین گفت: «در افغانستان، نقاشی کردن بهخودیخود کار سادهای نیست، چه برسد به نقاشیهای اعتراضی. حتی آثار عادی هم حالا با محدودیت و سختی روبهرو میشوند.»
امابه باور او همین چالشها هنر اعتراضی را ارزشمندتر میکند. نقاشی اعتراضی مثل مبارزهای خاموش است که با قلم و رنگ انجام میشود و شاید در هر جای دنیا خطرناک باشد، اما ضرورتش برای بیان حقایق انکارناپذیر است.
برای آتنا سلطانی که اکنون در آلمان زندگی میکند، جهت بیان اعتراض اش از طریق هنر نقاشی محدودیتی نیست و آزادی عمل این فرصت را به او به عنوان یک زن اهل افغانستان داده تا راوی داستانهایی باشد که به گفته او شاید در جایی گفته نشوند.
او میخواهد از طریق هنرش صدای کسانی باشد که محکوم به سکوت شده اند تا باشد که فاجعههای درون افغانستان به فراموشی سپرده نشود.
گزارش: فریبا آرام _نورنبرگ
موفق باشی هنرمند💐